Jaarverslag 2016

3.3 Operaties en medewerkers

In lijn met de strategie richten we onze eigen organisatie en processen zo efficiënt mogelijk in. Daarbij kijken we gericht naar manieren om onze productie zo vriendelijk mogelijk in te richten voor mens en milieu en hoe we onze medewerkers een zo veilig mogelijke, stimulerende werkomgeving kunnen bieden.

Operaties optimaliseren

Als we spreken over ‘operaties’ dan bedoelen we primair onze eigen productieprocessen die bestaan uit het assembleren en lakken van fietsen. We hebben daarvoor nu drie grote hubs in Nederland, Hongarije en Turkije, aangevuld met kleinere productielocaties in voor ons belangrijke landen zoals Frankrijk en Duitsland, met name voor meer specialistische (high-end) fietsen.

We kijken continu hoe we ons productieplatform strategisch en geografisch het beste kunnen inrichten. Time-to-market is daarbij een belangrijk criterium. Door dicht op de markt te assembleren verhogen we onze flexibiliteit en maken we het mogelijk om sneller in te spelen op de wensen van consumenten. Deels besteden we assembleren en lakken uit, als dit aantrekkelijke kostenvoordelen biedt en we geen concessies hoeven te doen aan kwaliteit, flexibiliteit en bezetting van onze eigen faciliteiten. Dit is een continu proces, dat we in 2016 verder hebben aangescherpt. We zijn altijd alert op nieuwe innovatieve assemblage- en lakmethoden voor toepassing in onze productiefaciliteiten, maar bijvoorbeeld ook naar slimmere methoden voor opslag en distributie.

Verduurzamen van onze processen

In onze operaties speelt duurzaamheid een belangrijke rol. We willen innovatief zijn in de verduurzaming van onze processen en een voortrekkersrol vervullen binnen en buiten de sector. We sporen ondernemingen van Accell Group aan om kritisch naar hun operaties te kijken, hun impact op het milieu zoveel mogelijk te beperken en daarmee veelal ook kosten te besparen. Veel ideeën en initiatieven komen dan ook vanuit de bedrijven zelf.

Voor de verduurzaming van onze processen loopt binnen Accell Group een aantal programma’s. Uit onderzoek naar de milieu-impact van onze eigen processen blijkt dat energieverbruik de grootste impact heeft op CO2 emissies. Reductie van energieconsumptie hebben we daarom aangemerkt als het belangrijkste programma in het kader van verduurzaming van onze productieomgeving. Daarnaast hebben we programma’s gericht op afvalreductie, verduurzaming van verpakkingen en end-of-life recycling van materialen en grondstoffen. Op al deze fronten hebben we het afgelopen jaar lopende initiatieven gecontinueerd of verder vorm gegeven. Ook hebben we nieuwe initiatieven opgestart.

Efficiency in energiegebruik

Reductie van CO₂ emissies door vermindering van energie- (en benzine-) consumptie sluit direct aan bij onze efficiencydoelstellingen en heeft voor ons prioriteit. Het streven is om onze uitstoot jaarlijks met 1,5% te verminderen.

Energie gebruiken we primair voor de assemblage, het lakken van de fietsen en voor verlichting en verwarming van de productiefaciliteiten, magazijnen en kantoren. Daarnaast consumeren we energie voor transport van onderdelen en distributie van onze producten.

Op al deze fronten is het afgelopen jaar gewerkt aan de verlaging en de vergroening van het energieverbruik. In 2016 zijn binnen dit programma onder meer de volgende initiatieven ontplooid: 

• Overstap naar LED. Binnen Accell Group wordt de overstap van conventionele naar LED verlichting sterk gepromoot. De voordelen van het gebruik van LED zijn tweeledig. Een LED lamp gebruikt slechts 15% van de stroom van een gloeilamp of halogeenlamp en LED lampen hebben een langere levensduur van zo’n 30.000 branduren. Bij het merendeel van onze ondernemingen is de overgang naar LED het afgelopen jaar in gang gezet of verder doorgevoerd, andere zullen volgen in 2017. Daarnaast voorkomen we door de toepassing van bewegingssensoren in magazijnen en kantoren dat licht onnodig brandt. Ook in 2016 hebben we hier weer slagen in gemaakt.
• Energiebewustzijn. Binnen veel van onze ondernemingen worden periodieke energie-audits gehouden. In 2016 is het aantal verder uitgebreid. De bevindingen worden gebruikt om grote en kleine verbeterpunten te signaleren en door te voeren. Dit stelde ons bijvoorbeeld in staat om een aanzienlijke energiebesparing te realiseren in de lakstraten. De productieprocessen zijn nu zo ingericht dat apparatuur en machines niet onnodig aan staan en stroom verbruiken.
• Aandacht voor transport. Voor distributie van fietsen vanuit onze productielocaties kijken we met onze ondernemingen kritisch naar de keuze van de in te zetten transportmiddelen. Schone alternatieven als de trein hebben daarbij de voorkeur vanuit duurzaamheidsoogpunt, maar andere factoren zoals kostenefficiëntie en praktische zaken spelen daarbij ook doorlopend een rol. In 2016 is in dit kader ook extra aandacht besteed aan het terugsturen van beschadigde goederen. Een beperking hiervan bespaart zowel geld als transportkilometers.

De resultaten van deze initiatieven worden gemonitord door de jaarlijkse meting van ons energiegebruik en de CO₂ uitstoot.

Afvalreductie

Naast fietsen produceren we ook afval. De verwerking van afval veroorzaakt naast kosten ook milieudruk. Ons programma is er op gericht om afval zoveel mogelijk gescheiden af te voeren en te bestemmen voor hergebruik en/of recycling. Het doel is om de milieu-impact van afval per fiets plus verpakking (uitgedrukt in CO₂ equivalenten), jaarlijks met 2% tot 4% verminderen. De mogelijkheden hiertoe zijn per land en ook per regio verschillend.

Afvalstromen worden door de Accell ondernemingen zelf geregistreerd. Dit draagt bij aan het bewustzijn onder management en medewerkers omtrent de hoeveelheden en de trends daarin. In 2017 trekken we dit een stap verder en krijgen de ondernemingen ondersteuning van Go4Recycling, een Europese partner. Hierdoor kunnen we voldoen aan (verplichte) meldingen bij lokale en nationale overheden. We benchmarken de uitkomsten, zodat de beste methodes worden geïdentificeerd en ondernemingen van elkaar kunnen leren.

Voor het reduceren van de hoeveelheid afval zijn binnen dit programma verschillende initiatieven ingezet die ook in 2017 doorlopen:

• Gefilterd afvalwater. Water dat afkomstig is van de lakstraat in de productielocatie in Nederland wordt volledig gefilterd van verfresten. De waterzuiveringsinstallatie zorgt dat al het gebruikte water schoon aan het milieu wordt teruggegeven. Ook op onze andere grote productielocaties in Hongarije en Turkije wordt de milieu-impact van het lakken tot een minimum beperkt, op een manier die aansluit bij het lokale productieproces. In Hongarije door middel van droogfilters en in Turkije met een eigen reinigingsinstallatie.
• Gebruik afvalpersen. Op verschillende productielocaties binnen de groep wordt gebruik gemaakt van plastic- en kartonpersen of zijn hier in 2016 investeringsplannen voor gemaakt. Het volume van de afvalstroom kan hierdoor aanzienlijk worden beperkt, wat leidt tot meer afval per container en minder benodigde vrachtwagens. 

In 2016 is de totale milieu-impact ten gevolge van afval met 127 ton CO₂-equivalent toegenomen tot 1.045 CO₂-equivalent. Een groot deel hiervan is toe te wijzen aan de toename van gevaarlijk afval. Deze toename wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door het afvoeren van stoffen uit het verleden bij ons productiebedrijf Accell Bisiklet. De lichte toename van o.a. papier en karton-afval is te verklaren uit het feit dat dit jaar ook de data van onze bedrijven CSN (Cycle Service Nordic) en Comet zijn meegenomen in de dataverzameling.

Verduurzaming van verpakkingen

In de fietsindustrie worden grote hoeveelheden verpakkingsmaterialen gebruikt ter bescherming van producten. Dit gebeurt zowel door ons zelf voor het verpakken van eindproducten, als door toeleveranciers voor het verpakken en verschepen van onderdelen. Ons programma is er op gericht om verpakkingsmaterialen uit fossiele bronnen te vervangen door hernieuwbare materialen. Oftewel, minder plastic en meer verpakking op basis van papier en bio-grondstoffen. Onze doelstelling is om de milieu-impact van verpakkingsmateriaal, in combinatie met de afvalstroom (uitgedrukt in CO₂ equivalenten), jaarlijks met 2% tot 4% per fiets te verminderen. Daarnaast proberen we verpakkingen en het verpakkingsproces waar mogelijk te optimaliseren.

Binnen Accell Group en met name op de productielocaties is het optimaliseren, vervangen en reduceren van verpakkingsmaterialen een belangrijk aandachtspunt. Door slimmer te ontwerpen en meer uniforme specificaties te hanteren, kon op een aantal plaatsen het aantal verschillende soorten en maten verpakkingen dat wordt gebruikt worden gereduceerd:

• Gebruik van karton en papier. Ons high-end sportfietsmerk Ghost is koploper binnen Accell Group als het gaat om duurzame verpakking voor fietsen. In 2016 is Ghost bijna volledig overgestapt op het gebruik van papier en karton. Alleen voor een toegepaste plastic folie wordt nog naar een geschikte vervanger gezocht.
• Beperking schades. Bij de productielocatie van Accell Bisiklet in Turkije is het afgelopen jaar veel aandacht besteed aan het beperken van schades die soms ontstaan in het transport, door verpakkingen te optimaliseren. In bepaalde gevallen bleek het ook een goede oplossing te zijn om de montage van kwetsbare onderdelen over te laten aan de dealer.

Bij veel van onze leveranciers, met name in Azië, staat het onderwerp duurzame verpakkingen echter nog nauwelijks op de agenda. Daarnaast moet worden opgemerkt dat de primaire functie van verpakkingen, het beschermen van goederen tijdens het transport, vaak een urgenter vraagstuk is. Afgelopen jaar heeft bijvoorbeeld een pilot plaatsgevonden met een leverancier waarbij verpakkingsmateriaal werd hergebruikt. Dit proces bleek niet efficiënt genoeg waarna geen vervolg is gegeven aan de pilot.

De uitkomsten van de initiatieven en pilots binnen dit programma worden gedeeld met onze ondernemingen. Het totale materiaalverbruik wordt nauwlettend gemonitord en uitgesplitst naar materiaalsoort en milieu-impact.

Recycling materialen en componenten

• Aluminium. Het overgrote deel van een fiets bestaat uit metalen. Met name zuiver en hoogwaardig (primair) aluminium wordt veel toegepast. Dit is noodzakelijk om de robuustheid en veiligheid van de fiets te kunnen garanderen. De vraag naar secundair aluminium is op wereldschaal dusdanig groot dat het aluminium uit fietsen makkelijk afzet vindt. We zijn dan ook van mening dat uitgebreid onderzoek naar gebruik van secundair aluminium in de fiets vooralsnog niet efficiënt is.
• Carbon. Voor onze professionele racefietsen maken wij ook veel gebruik van carbon. Een frame van carbon levert 60% meer milieubelasting op dan een frame van aluminium. Hoewel onze carbonfietsen geschikt zijn voor recycling, is er nog vrijwel geen commerciële afzetmarkt voor gerecycled carbon van fietsen. Onze retourstroom carbon wordt daarom verzameld en verwerkt door gespecialiseerde verwerkers.
• E-bike accu’s. Een ander aandachtsgebied is het recyclen van accu’s. We werken aan het opzetten van nationale en internationale systemen voor het inzamelen en verantwoord verwerken van afgedankte accu’s van e-bikes. Samen met stichtingen in Duitsland (GRS), België (Bebat) en Nederland (Stibat - waar Accell Group zitting heeft in het bestuur) zijn er al systemen voor het inzamelen van fietsaccu’s gerealiseerd. De batterijen worden ingezameld via de vakhandel, gedemonteerd en in onderdelen aangeboden aan grondstoffabrikanten en de basismetaalindustrie. We stimuleren en informeren onze vakhandel actief om de inzameling mogelijk te maken.

De mensen van Accell Group

Accell Group is een internationaal bedrijf waar ongeveer 3.000 mensen werken, verspreid over 18 landen met sterke wortels in de lokale gemeenschappen waar we gevestigd zijn. De mensen vormen het hart van ons bedrijf. We streven dus vanzelfsprekend naar een veilige en prettige werkomgeving. Veel van hen delen een passie voor de fiets, of ze die nu ontwerpen, produceren of verkopen. Onze mensen zijn trots op en betrokken bij het bedrijf. Deze band zorgt voor een sterke, professionele en open bedrijfscultuur. Een bedrijfscultuur waarin plaats is voor mensen met een zeer diverse achtergrond, zowel qua geslacht, opleidingsniveau, nationaliteit, leeftijd als geaardheid. Zo bieden we een cultuur en een werkomgeving die ruimte biedt aan iedereen om zich te ontplooien.

Ondernemerschap kenmerkt ons
Accell Group kent een platte organisatiestructuur, waarbinnen snel besluiten kunnen worden genomen en informatie gemakkelijk wordt gedeeld. Onze ondernemingen hebben een hoge mate van operationele verantwoordelijkheid. Dit past goed bij onze cultuur en zo borgen we ondernemerschap binnen de groep.

Ondernemerschap is een onderscheidend kenmerk van Accell Group in de industrie. Een kenmerk waarop we verder bouwen bij het uitrollen van de strategie. Tegelijkertijd versterken we de strategische coördinatie vanuit Accell Group. Om deze reden investeerden we in 2016 in de versterking van onze organisatie op groepsniveau. We hebben specialisten op diverse terreinen aangetrokken om voor ons belangrijke competenties op het gebied van supply chain, IT, HR en e-commerce verder te versterken. Dit stelt ons in staat om de kracht van de groep beter te benutten.

In dit kader zijn ook onze groepscompetenties op marketing en human resources het afgelopen jaar versterkt met de benoeming van een Groepsdirecteur Brand & Marketing en een Groepsdirecteur Human Resources. Een belangrijke rol van de Groepsdirecteur Human Resources is om de principes van goed HR-beleid vast te stellen en in nauw overleg met de leidinggevenden en HR-managers van onze ondernemingen actieplannen in gang te zetten. In november 2016 heeft in dit kader de eerste group meeting plaatsgevonden met HR-verantwoordelijken uit alle windstreken van de organisatie.

Goed werkgeverschap
We willen mensen langdurig aan ons binden en kijken daarbij ook naar extern verloop en productiviteit per medewerker, maar beide zijn geen doel op zich. Aandacht voor talentontwikkeling, concurrerende arbeidsvoorwaarden en sociale aspecten zijn belangrijk voor onze werkgeversreputatie. We doen er alles aan om een werkomgeving en sfeer te creëren waarin plezier, veiligheid, gezondheid en persoonlijke groei voorop staan. Uiteraard wordt ook veel aandacht besteed aan de veelzijdige en duurzame inzetbaarheid van onze medewerkers.

Speciaal kenmerk van onze industrie is het seizoensgebonden productiepatroon. We werken hierdoor met zowel vaste medewerkers als met een schil van enkele honderden flexwerkers. Ervaring is van belang om de continuïteit en de kwaliteit van het productieproces te waarborgen. Flexwerkers maken het daarnaast mogelijk om (seizoens)pieken in het productieproces op te vangen en onze productiekosten efficiënt te optimaliseren. Dit maakt het wel weer lastig om met name in de productievestigingen mensen te behouden, resulterend in een relatief hoog verloop.

Open voor meningen en belangen
We vinden het belangrijk dat inspraak van medewerkers goed is geborgd. In dat kader streven we naar een open en transparante dialoog met de betreffende medezeggenschapsorganen. Binnen Nederland, Duitsland en Frankrijk zijn de medewerkers van de meeste van onze ondernemingen georganiseerd middels een eigen medezeggenschapsraad. Belangrijke onderwerpen die in 2016 aan de orde zijn geweest zijn functiewaarderingsonderzoek, verzuim, medewerkersbetrokkenheidsonderzoek en arbeidsomstandigheden. Ook met de vakbonden hebben we in 2016 op verschillende niveaus binnen Accell Group regelmatig contact gehouden. Van onze medewerkers werkt 63 % onder een collectieve arbeidsovereenkomst. 

Binnen Accell Group loopt een aantal programma’s om de motivatie van medewerkers te borgen en verder te versterken. Het belangrijkste programma betreft de vergroting van de medewerkerstevredenheid. Daarnaast lopen er programma’s voor verbetering van de gezondheid en veiligheid en verbetering van de trainings- en opleidingsmogelijkheden. Op al deze fronten hebben we het afgelopen jaar lopende initiatieven gecontinueerd of verder vormgegeven en zijn nieuwe initiatieven gestart.

Vergroten medewerkerstevredenheid
Accell Group gaat bij de invulling van de rol van werkgever verder dan het simpelweg regelen van processen als werving & selectie en beloning. We willen sturen op medewerkerstevredenheid en daar ontplooien we onder dit programma tal van initiatieven voor. Zo bieden enkele van onze ondernemingen hun medewerkers een vorm van een winstdelingsregeling. Ook worden medewerkers actief betrokken bij sponsoractiviteiten en kunnen activiteiten aandragen voor hun lokale omgeving, vaak gelieerd aan de fietssport. Door sponsoring van deze activiteiten wordt de betrokkenheid en bedrijfstrots versterkt en zijn onze merken zichtbaar in de lokale gemeenschap. Regelmatig worden personeelsfeesten of andere evenementen georganiseerd voor en door onze mensen. We zijn ervan overtuigd dat een plezierige werkomgeving, met aandacht voor onderlinge betrokkenheid, de verbondenheid met het bedrijf en de bedrijfsdoelen versterkt.

In 2016 heeft een pilot plaatsgevonden voor een uniform onderzoek naar medewerkersbetrokkenheid, uitgevoerd door een gespecialiseerd bureau. Het onderzoek heeft plaatsgevonden onder medewerkers van de werkmaatschappijen Ghost, Raleigh UK en Vartex. Samen maken zij 12% van het totaal aantal medewerkers van Accell Group uit. De response van ruim 80% was bijzonder hoog. Enkele opvallende resultaten:

De medewerkers waarderen zowel hun tevredenheid als hun betrokkenheid bij de organisatie met een 7,5. Voor bevlogenheid in hun werk geven zij een rapportcijfer van 6,9

De resultaten vormen een belangrijk meetinstrument om het human resources beleid te evalueren en waar nodig aan te passen. Vanaf 2017 zal dit onderzoek één keer in de twee jaar groepsbreed worden gehouden. Dit onderzoek geeft een beter beeld van de betrokkenheid en tevredenheid van medewerkers dan het verloop in de personele bezetting gemeten aan het eind van het jaar. Er is dan ook besloten om de rapportage over in- en uitstroom van medewerkers te vervangen door een jaarlijkse rapportage over het medewerkersbetrokkenheid-onderzoek.

Verbeteren gezondheid en veiligheid
Veiligheid en gezondheid van de medewerkers is voor ons van groot belang. We zijn ons terdege bewust van de veiligheids- en gezondheidsrisico’s die zijn verbonden aan het werk in de productie, magazijnen en kantoren. Op de werkvloer wordt veel aandacht besteed aan goede werkinstructies, vooral voor nieuwe medewerkers en flexwerkers. Op locaties waar verschillende talen worden gesproken is het belang hiervan nog groter. We richten ons binnen dit programma specifiek op het veilig werken met machines en gereedschappen, tilwerkzaamheden, het uitvoeren van praktijktesten onder zware omstandigheden, RSI en werkdruk.

We streven naar
100% veiligheid

Al onze vestigingen voldoen aan de nationale wet- en regelgeving op dit gebied. Binnen ieder bedrijf is een verantwoordelijke voor gezondheid en veiligheid, die naast compliance met regelgeving aandacht geeft aan het versterken van de gezondheids- en veiligheidscultuur in het bedrijf. Voor al onze ondernemingen met productiefaciliteiten hanteren we assemblage- en laktechnieken die medewerker-vriendelijk en vooruitstrevend zijn binnen de fietsindustrie. Binnen ieder bedrijf zijn getrainde bedrijfshulpverleners en daar waar relevant ook specialisten op gebied van brandveiligheid en/of gevaarlijke stoffen. Bij ieder bedrijfsongeval dat zich voor mocht doen wordt onderzoek gedaan naar de oorzaak en eventuele benodigde extra maatregelen.

Zelfbewustheid en tijdig anticiperen
We vinden het verder belangrijk dat medewerkers duurzaam inzetbaar zijn en blijven. Eigen bewustwording van medewerkers, aandacht voor een gezonde levensstijl en tijdig anticiperen als de inzetbaarheid of belastbaarheid van medewerkers verandert, zijn daarin belangrijk. Het afgelopen jaar hebben we op kleine schaal geëxperimenteerd met het aanbieden van preventief medisch onderzoek. 

* Het aantal afwezige uren, uitgedrukt als percentage van het totaal aantal werkuren

In 2016 is het ziekteverzuim gestegen. Dit wordt veroorzaakt door een relatief klein aantal langdurige, niet werkgerelateerde ziektegevallen. Het ziekteverzuim ten gevolge van ongevallen is in 2016 met ruim 3.000 uur gedaald  tot 0,08%. Maar ieder ongeval is er één teveel. Het blijft daarom een belangrijk aandachtspunt.

Verbetering training- en opleidingsmogelijkheden
Passende trainings- en opleidingsvoorzieningen zijn zeer belangrijk voor het vergroten van de persoonlijke ontwikkeling en het benutten van talent. Managers en teamleiders zijn verantwoordelijk voor het signaleren van opleidingswensen en -kansen van individuele medewerkers. Het programma is er op gericht om de mogelijkheden van training en opleiding voor medewerkers binnen onze ondernemingen te borgen. Onze doel is gemiddeld 10 opleidingsuren per jaar per medewerker. Deze doelstelling hebben we geborgd in het opleidingsbudget op groepsniveau en binnen al onze ondernemingen. Opleiding is daarmee een vast onderdeel van de jaarlijkse budgetbesprekingen, waarin het opleidingsbudget wordt gespiegeld aan de opleidingsuren van de voorgaande jaren.

Naast formele training en opleiding is er steeds meer aandacht voor lange termijn planning en ontwikkeling van leiderschap. In 2016 is er een groepsbreed programma gestart om talenten in de organisatie te identificeren en hen extra ondersteuning te bieden om zich te ontwikkelen.

Mede door een breed opgezet opleidingstraject op het gebied van Engelse taalles in Turkije is het gemiddeld aantal opleidingsuren in 2016 gestegen met 2,3 uur naar 11,9 opleidingsuren per fte. Hiermee is dit jaar voor het eerst de doelstelling gerealiseerd.

Additionele data over de samenstelling van ons medewerkersbestand staan vermeld in paragraaf 7.3 Personeelsdata.

Bewaren